چرا وقتی صحبت از ایجاد، حمایت و سرمایه‌گذاری بر روی استارتاپ‌ها باشد اول از همه به یاد شتابدهنده‌ها می‌افتیم؟ ما در نارون به مرور متوجه شدیم تفاوت میان استارتاپ استودیوها و شتابدهنده‌ها برای فعالان کسب‌وکارهای نوپا مشخص نیست.

در اینجا قصد داریم این تفاوت را روشن کنیم هر چند که نمی‌توان راهنمایی جامع شامل تمامی موارد تفاوت بیان کرد چرا که وجه اشتراک زیادی میان مراکز رشد، شتابدهنده‌ها سرمایه‌گذاران خطرپذیر و استودیوها وجود دارد.

کدام مدل راه‌اندازی استارتاپ بهتر است؟

در ایران شتابدهنده نام آشناتری نسبت به استارتاپ استودیو است و به دلیل ماهیت استارتاپ استودیوها، جدید بودن و تعداد کمتر آنها نسبت به شتابدهنده‌ها و مراکز رشد شناخت کمتری نیز در مورد آنها وجود دارد. رشد و توسعه استارتاپ‌ها نیازمند ملزومات مختلفی است. سرمایه‌گذاری مالی، منتورینگ و تجربه و دانش توسعه کسب‌وکار در کنار دانش فناوری اطلاعات از جمله مواردی است که حمایت سرمایه‌گذاران خطرپذیر و مراکز حمایتی را ضروری می‌کند تا استارتاپ‌ها بتوانند به بقای خود ادامه دهند و رشد و توسعه خود را به خوبی و سریع پشت سر بگذارند. ایجاد شتابدهنده‌ها پاسخی به این نیاز ضروری بود تا استارتاپ‌های نیازمند حمایت‌های مالی و غیرمالی را تأمین کرده و امکان موفقیت آنها را افزایش دهند ولی استودیوها نقصی در مسیر ایجاد و توسعه استارتاپ‌ها یافتند و برای رفع آن ایجاد شدند چون تیم‌های اولیه استارتاپ‌ها تجربه کافی فنی و دانش کسب و کاری لازم برای ساخت یک کسب‌وکار نوپا را ندارند.

تفاوت نه برتری

استودیوها دارای منابع کافی مالی و غیرمالی هستند، استودیوها مسیر موفقیت یک استارتاپ را به واسطه نیروی انسانی با تجربه و آشنا با فناوری‌های جدید با رویکردهای به روز و چابک ایجاد می‌کنند و توسعه می‌دهند. استارتاپ استودیو مدلی موفق برای ایجاد بی‌وقفه استارتاپ هایی است که ارزشی جدید خلق می‌کنند و برای ساخت این کسب‌وکارهای نوپا دانش و تجربه کافی را در اختیار دارند.

برخی بعد از آنکه با استودیوها آشنا می‌شوند می‌پرسند چرا مدل راه‌اندازی استودیو از مدل شتابدهنده بهتر است؟ پاسخ این است که استارتاپ استودیو از شتابدهنده بهتر نیست، فقط متفاوت است. شتابدهنده‌ها و استودیوها هر دو جای خود را در اکوسیستم راه‌اندازی دارند. در ادامه برخی از تفاوت‌های این دو شیوه راه‌اندازی کسب‌وکارهای نوپا را مطرح می‌کنیم.

مدل استودیوی استارتاپ و مدل شتابدهنده برای انواع مختلفی از بنیان‌گذاران و سرمایه‌گذاران مناسب است. شتاب‌دهنده‌ها برای مؤسسان تازه وارد به اکوسیستم که برای بار اول کسب‌وکاری نوپا راه‌اندازی کردند و نیاز به غلبه بر موانع دارند بسیار مناسب هستند. استودیوها برای پیشکسوتان باتجربه عالی هستند. هر دو می‌توانند موفقیت‌های بزرگی ایجاد کنند و هر دو مدل ممکن است شکست‌هایی را تجربه کنند. هیچ یک از آنها موفقیت را برای یک شرکت یا بنیان‌گذار تضمین نمی‌کنند اما می‌توانند موفقیت گروه را تضمین کنند. مثل این است که بپرسید، کدام یک را بیشتر دوست دارید، ورزش یا فیلم؟ هر دو بخش حیاتی اکوسیستم سرگرمی هستند.

آمار چه می‌گوید؟

برای درک بهتر و مقایسه درست از تجزیه و تحلیل‌ها و آماری که تا کنون منتشر شده است استفاده می‌کنیم. این آمار از منابع مختلفی گردآوری شده است و ممکن است به روز نباشد ولی واقعیتی را نشان می‌دهد. این واقعیت که نرخ موفقیت استارتاپ های مطرح در جهان باورنکردنی است.

ایدآلب (Idealab) ۱۰۰ استارتاپ در طول ۲۰ سال ایجاد کرده است که هنوز ۷۰٪ از آنها فعال است. ۳۵ درصد از استارتاپ‌های این استودیو وارد مرحله عرضه اولیه (IPO) شده و یا به شرکتی دیگر واگذار (Acquired) شده است. نکته باورنکردنی در این آمار وجود ۵٪ یونیکورن در میان این استارتاپ‌ها است.

۵ تفاوت استارتاپ استودیو با شتابدهنده

در ادامه ۵ تفاوت عمده استارتاپ استودیو و شتابدهنده را بررسی می‌کنیم

 شیوه حمایتی

پشتیبانی شتابدهنده‌ها در حوزه آموزش و منتورینگ متمرکز است، آن‌ها فضاهای همکاری و شبکه‌سازی را برای شرکت‌های نوپا فراهم می‌کنند این درحالی است که استارتاپ استودیوها از ابتدا شرکتی نوپا را تأسیس می‌کنند و در همه موارد از بازاریابی تا تدارکات و فناوری از استارتاپ تازه شکل گرفته حمایت کرده و به طور کامل نیازهای مختلف یک کسب‌وکار را تأمین می‌کنند. استودیوها بر حمایت همه‌جانبه متمرکز هستند و به رشد استعدادها نیز اهمیت می‌دهند و فضایی مناسب رشد و بالندگی برای همکاران خود ایجاد می‌کنند.

برنامه زمانی

شتابدهنده‌ها معمولاً برنامه‌هایی را ارائه می‌دهند که برای مدت زمان محدود (معمولاً سه تا شش ماه) اجرا می‌شود و در نهایت به نمایش سرمایه‌گذاران و فارغ‌التحصیلی ختم می‌شود. استارتاپ استودیوها معمولاً برنامه زمانی طولانی‌تری را نسبت به شتابدهنده‌ها برای توسعه استارتاپ در نظر می‌گیرند. این مدت مشخص نیست و هر استودیو بازه زمانی بین 2 سال تا 7 سال را پیش‌بینی می‌کند. این برنامه زمانی بر اساس مرحله‌ای که هر کسب‌وکار در آن قرار دارد تعیین می‌شود.

شیوه فعالیت و همکاری

‍شتابدهنده‌ها از کسب‌وکارهایی که خارج از محیط شتابدهنده ایجاد شده و مرحله بذری را طی کرده یا در این مرحله قرار دارد حمایت می‌کنند درحالیکه اغلب استارتاپ استودیوها ایده‌های داخلی را به کسب‌وکاری جدید تبدیل کرده و آن را از ابتدا شکل می‌دهند. سهم بیشتری از سهام استارتاپ از آن استارتاپ استودیوها است چراکه هزینه‌های بازاریابی، توسعه فنی، توسعه نیروی انسانی و سایر نیازهای یک کسب‌وکار را تأمین می‌کنند. شتابدهنده‌ها نیز برای خدمات خود هزینه‌ای را به شکل تصاحب بخشی از سهام کسب‌وکار دریافت می‌کنند.

سرمایه‌گذاری

سرمایه‌گذاری شتابدهنده‌ها در طول مدتی که از استارتاپی پشتیبانی می‌کنند معمولاً بین ۵۰ هزار تا ۱۵۰ هزار دلار است درحالیکه استارتاپ‌ها اغلب کسب‌وکاری را به طول کامل از مرحله ایده تا توسعه ابتدایی ایجاد کرده و پس از خروج سرمایه‌گذاری نقدی بر روی آن نمی‌کنند.

مرحله

شتابدهنده‌ها معمولاً با شرکت‌های فناوری پس از تولید و درآمدهای اولیه کار می‌کنند و سطح شیب را تا مرحله اولیه افزایش می‌دهند، که می‌تواند به معنای درآمد ۱۰ هزار تا ۱۰۰ هزار دلار در ماه باشد. هدف از مدل استودیو این است که شرکت‌ها را از یک ایده خام و اولیه راه‌اندازی کرده و آنها را (حداقل) به مرحله بذر برساند.